Навуковая работа

Навуковая работа 1-ай кафедры хірургічных хвароб прысвечана распрацоўцы новых дыферэнцыраваных метадаў (алгарытмаў) дыягностыкі, лячэння і прафілактыкі хірургічных захворванняў, якія ўлічваюць індывідуальныя асаблівасці пацыента, у галінах: таракальнай, сасудзістай, брушной хірургіі, гепаталогіі, панкрэаталогіі, транспланталогіі, вывучэнні дэталей этыяпатагенезу.

Праведзены навуковыя даследаванні па вывучэнні патагенезу і хірургічнага лячэння пацыентаў, якія пакутуюць наступствамі трамбозу глыбокіх вен ніжніх канечнасцяў (посттромбафлебітычны сіндром). Упершыню атрыманы рэнгенафлебалімфаграмы, якія дазваляюць прасачыць змены і ўзаемаадносіны вянозных і лімфатычных сасудаў. Было даказана, што пры аклюзіі і стэназаванні глыбокіх вен асноўнай кампенсавальнай сістэмай з'яўляюцца не павярхоўныя вены (як да гэтага лічылася), а ўнутрымышачныя вянозныя сасуды. Гэта дазволіла значна пашырыць паказанні да хірургічнага лячэння хворых рознымі клінічнымі формамі посттромбафлебітычнага сіндрому, а таксама ўдасканаліць спосабы аперацый, накіраваных на карэкцыю рэгіянальнай флебагемадынаміки.

Выкананы шматпланавыя даследаванні па абгрунтаванні органазахавальных аперацый пры язвавай хваробе 12-персной кішкі і страўніка з паглыбленым вывучэннем фактараў агрэсіі і аховы страўніка і дванаццаціперснай кішкі пры пілародуадэнальных язвах. Устаноўлена іх дынаміка ў пасляаперацыйным перыядзе ва ўмовах бесперапыннага дынамічнага назірання за пацыентамі. Прапанаваны метад фармакакарэкцыі выяўленых парушэнняў. Вызначаны паказанні да органазахавальных аперацыях у залежнасці ад стадыі пілародуадэнальнага стэнозу. Распрацаваны індывідуальны падыход да выбару спосабу вагатаміі пры няўскладненых і ўскладненых язвах.

Праводзяцца даследаванні па хірургіі аорты і магістральных галін. Вывучаны патафізіялагічныя аспекты развіцця розных стадый ішэмічнага сіндрому пры атэрасклератычным аклюзіённа-стэнатычнай паразе артэрый ніжніх канечнасцяў. Абгрунтавана канцэпцыя рэперфузіённа-рэаксігенацыйнага сіндрому ў рэканструктыўнай артэрыяльнай хірургіі сцегнава-галёнкавага сегмента. Прапанаваны спосабы яго дыягностыкі і прафілактыкі. Атрыманы новыя даныя аб заканамернасцях фарміравання амінакіслотнага пула трамбацытаў, фонду біягенных амінаў, спектру ліпідаў плазмы пры крытычнай ішэміі ніжніх канечнасцяў атэрасклератычнага генезу. Распрацаваны новы спосаб фармакатэрапіі ў перад-і пасляаперацыйным перыядах лячэння дэкампенсаванай ішэміі ног. Запатэнтаваны варыянт рэваскулярызуючай аднаўленчай аперацыі ў аорта-падуздышна-сцегнавым сасудзістым сегменце. Разглядаюцца пытанні прафілактыкі і лячэння гнойна-септычных ускладненняў у рэканструктыўнай артэрыяльнай хірургіі, у тым ліку алопратэзавання.

Вывучаецца праблема партальнай гіпертэнзіі і яе ўскладненняў. Распрацавана методыка мясцовага гемастазу для лячэння крывацёкаў з варыкозна пашыраных вен стрававода і страўніка, разлічаны высокаінфарматыўныя прагнастычныя мадэлі рызыкі рэцыдыву крывацёку з іх пасля эндаскапічнай склеразацыі і лапарацэнтэзу. Прапанаваны высокаэфектыўныя методыкі адкрытай і лапараскапічнай эзафагагастральнай дэваскулярызацыі, транс'югулярнага портасістэмнага шунтавання. Эксперыментальна абгрунтавана фотадынамічная карэкцыя рэгенерацыі парэнхімы печані.

Распрацоўваюцца пытанні патагенезу, клінікі, прафілактыкі і лячэння пацыентаў, якія пакутуюць ад паталогіі біліярнай сістэмы. Вывучаюцца розныя аспекты дадзенай праблемы: роля жоўцевай гіпертэнзіі ў развіцці халецыстыту, халангіту, панкрэатыту, механічнай жаўтухі; патабіялагічныя працэсы пры аклюзіі жоўцевыводзячых шляхоў, абумоўленай холангіялітыязам, стэнозам вялікага дуадэнальнага сасочка, рубцовымі зменамі па-за- і ўнутрыпячоначных жоўцевых праток, стрыктуры білідыгестыўных анастамозаў, удасканальваюцца спосабы дрэнажавання жоўцевых пратокаў пры жаўтухах дабраякаснага і злаякаснага генезу, у тым ліку пры паталагічных працэсах у вобласці варот печані. Распрацавана тактыка хірургічнага лячэння пацыентаў з працяглай механічнай жаўтухай, ускладненай пячоначнай недастатковасцю сярэдняй і цяжкай ступеняў цяжкасці. Даказана, што лапараскапічная дэкампрэсія жоўцевых шляхоў як падрыхтоўка да асноўнай аперацыі прыводзіць да паляпшэння некаторых паказчыкаў функцыі печані, тады як рэакцыі межутачнага абмену амінакіслот аднаўляюцца ў меншай ступені. Для ацэнкі цяжару ўзніклі пры механічнай жаўтусе паталагічных працэсаў у печані, прапанаваны даследаванні фонду амінакіслот плазмы крыві і жоўці, распрацавана схема фармакакарэкцыі амінакіслотнага абмену. Вывучаны змены ў органах гепатабіліярнай сістэмы ў раннім і познім пасляаперацыйных перыядах пры розных метадах завяршэння холедахатоміі: «глухога» прэцызійнага шва агульнай жоўцевай пратокі, транспапілярнага дрэнажавання схаваным дрэнажам і вонкавага дрэнажавання. Распрацаваны спосаб дрэнажавання жоўцевыводзячых шляхоў пасля хірургічных умяшанняў на пазапячоначных жоўцевых пратоках. Прапанаваны новыя эксперыментальныя мадэлі вострага халангіту. Вызначаны паказчыкі ў структуры пула свабодных амінакіслот, якія дазваляюць адсочваць дынаміку лячэння вострага халангіту. Даказана бяспека і эфектыўнасць фотадынамічнай тэрапіі пры вострым халангіце з лазерным эндахоледахеальным апрамяненнем жоўцевых праток.

Разглядаюцца варыянты аптымізацыі лячэння пацыентаў з захворваннямі міжсцення, лёгкіх, рэцыдывавальны спантанны пнеўматоракс. Распрацаваны спосаб відэатаракаскапічнага механічна – каагуляцыйнага плеўрадзеза. Знойдзены рацыянальныя тэхнічныя прыёмы відэатаракаскапічных аператыўных умяшанняў з абгрунтаваннем крытэрыяў аптымальнасці эндаскапічных доступаў, праведзена комплексная ацэнка эфектыўнасці розных метадаў хірургічнага лячэння пацыентаў з рэцыдывавальным спантанным пнеўматораксам і яго ўскладненнямі. Вывучаны ўскладненні відэатаракаскапічных аперацый, прапанаваны алгарытмы хірургічнай тактыкі лячэння; устаноўлены заканамернасці парушэнняў кіслародтранспартнай функцыі і прааксідантна-антыаксідантнай раўнавагі крыві ў пацыентаў з рэцыдывавальным спантанным пнеўматораксам і яго ўскладненнямі, а таксама дынаміка іх змяненняў пасля відэатаракаскапічных і традыцыйных хірургічных умяшанняў.

Даследуюцца этыяпатагенетычныя механізмы паліпозу і дывертыкулёзу тоўстай кішкі, гемарою, эпітэліяльнага хвасцецовага ходу. Прапанаваны спосаб фарміравання кампрэсійнага інвагінацыйнага тоўстакішачнага савусця. Сканструявана прылада, якое дазваляе вырабляць каркасы цыліндрычнай сіметрыі шляхам паветранай сушкі з калагенавага гелю.

Даследаванні праводзяцца па наступных напрамках:

1. Распрацоўка і ўдасканаленне метадаў відэаэндаскапічнага лячэння лейкападобнай дэфармацыі грудной клеткі, кіл страваводнай адтуліны дыяфрагмы, ахалазіі кардыі, эмпіёмы плеўры, інвазіўныя дыягностыкі дысемініраванага ўтварэнняў лёгкіх;

2. Устанаўленне ўплыву гомацыстэіну, остэапратэгерыну і эндатэліну-1 на характар цячэння хранічнай ішэміі ніжніх канечнасцяў, бліжэйшыя і аддаленыя зыходы рэканструктыўных артэрыяльных і эндаваскулярных умяшанняў пры атэрасклератычнай і атэрадыябетычнай аклюзійна-стэнатычна паразе;

3. Вывучэнне ўзаемасувязі палімарфізму генаў фолатнага абмену (метылентэтрагідрафалат-рэдуктазы - MTHFR, метыянін-сінтазы-рэдуктазы - MTRR, метыянін-сінтэтазы - MTR), сінтэтазы вокісу азоту 3 (NOS3), эндотэліну 1 з варыянтамі цячэння і аддаленымі вынікамі рэканструктыўных артэрыяльных і эндаваскулярных умяшанняў пры атэрасклератычнай і атэрадыябетычнай аклюзійнай-стэнатычнай паразе інфраінгвінальных артэрый;

4. Распрацоўка і абгрунтаванне лячэбна-дыягнастычнага алгарытму ў пацыентаў з крайнімі праявамі ішэміі і паразай артэрый, якія робяць немагчымым выкананне рэваскулюючых хірургічных умяшанняў і эндаваскулярных інтэрвенцый, на аснове, у тым ліку, і ацэнкі эфектыўнасці розных варыянтаў малых ампутацыйных і рэзэкцыйных аперацый;

5. Вывучэнне стану амінакіслотнага пула ў пацыентаў з захворваннямі артэрый ніжніх канечнасцяў, якія перанеслі адкрытыя, або рэнтгенэндаваскулярныя рэваскулюючыя аперацыі;

6. Распрацоўка дыягнастычнага і лячэбнага алгарытму пры вострых і хранічных захворваннях падстраўнікавай залозы і іх ускладненнях;

7. Удасканаленне малаінвазіўных спосабаў хірургічнага лячэння механічнай жаўтухі і вострага панкрэатыту;

8. Распрацоўка і ўкараненне ў клінічную практыку метаду фотадынамічнай тэрапіі пры гнойна-запаленчых захворваннях гепатабіліярнай зоны;

9. Вывучэнне працэсу назапашвання ў сценцы жоўцевых праток фотасенсібілізатара «Фаталон», уведзенага эндахаледахеальна, і яго распаўсюджванне па жоўцевыводзячай сістэме з абгрунтаваннем мэтазгоднасці правядзення фотадынамічнай тэрапіі пры вострым халангіце, грунтуючыся на стане амінакіслотнага пула плазмы;

10. Аналіз эфектыўнасці трансплантацыі ныркі з ацэнкай ранніх і позніх пасляаперацыйных вынікаў, выяўленне фактараў, якія аказваюць на іх статыстычна значны ўплыў, вызначэнне дыягнастычнай і прагнастычнай каштоўнасці выяўленых фактараў у аспекце развіцця пост трансплантацыйных ускладненняў;

11. Распрацоўка патагенетычных абгрунтаваных малаінвазіўных метадаў лячэння партальнай гіпертэнзіі;

12. Распрацоўка і ўкараненне ў клінічную практыку новых метадаў дыягностыкі і хірургічнага лячэння пасляаперацыйных вентральных кіл;

13. Вывучэнне сувязі найважнейшых экзагенных і эндагенных фактараў з макраскапічнымі і гісталагічнымі асаблівасцямі паліпаў тоўстай кішкі, у дынаміцы і на падставе атрыманых вынікаў, распрацоўка дыферэнцыраванага дыягнастычна-лячэбна-прагнастычнага алгарытму вядзення пацыентаў;

14. Устанаўленне макраскапічных і мікраскапічных асаблівасцяў піланідальных кіст (як пры першаснай, так і рэцыдыўным цячэнні захворвання) і гаення пасляаперацыйных ран пры ўжыванні розных метадаў іх хірургічнага лячэння з вывучэннем рэгенератыўных працэсаў у ране пры інтрааперацыйным выкарыстанні накіраванага палярызаванага піланіду як кампанента ;

15. Распрацоўка і ўкараненне метадаў перадаперацыйнага саніравання эпітэліяльных хадоў і кіст.

Дысертацыйныя даследаванні кафедры:

На саісканне вучонай ступені кандыдата медыцынскіх навук:

• 1966 год - «Изменения сосудистой системы голени и костеобразования после некоторых оперативных вмешательств при ложных суставах большеберцовой кости», Н.И. Жандаров.

За период 1969-1973 гг.:

• «Лечение перелома Дюпюитрена», К.Н.Борисович,
• «Поясничные дискозы и их лечение», Э.П. Свито,
• «Физиологические основы лечебной физкультуры», Г.Е. Гайдашев, «Пластика дефектов костей черепа», А.С.Курец,
• 1973 год «Хирургическое лечение язвенной болезни», И.К.Кояло,
• 1973 год «Хирургическое лечение онкопатологии желудочно-кишечного тракта, И.Р. Подневич,
• 1982 год «Роль способа операции, сосудистого и нервного факторов в развитии компенсаторно-адаптационных и патологических реакций организма  при дистальной резекции желудка», М.А.Можейко
• 1983 год «Клинико-экспериментальная оценка эффективности ингибирования липаз в лечении острого панкреатита», П.В.Гарелик,
• 1986 год – «Экспериментальное влияние ретаболила на регинераторные и метаболические процессы в организме при резекции желудка», К.Н. Угляница,
• 1987 год – «Моделирование и морфофункциональная оценка внутреннего дренирования ложных кист поджелудочной железы», К.Н.Жандаров,
• 1990 год – «Факторы «агрессии» и «защиты» желудка и 12-перстной кишки при пилородуоденальных язвах до и после селективной проксимальной ваготомии», Н.Н.Иоскевич,
• 1993 год - «Функциональное состояние печени и его коррекция «вамином» у больных воспалительными заболеваниями желчного пузыря», К.А.Фомин,
• 1994 год - «Направленная коррекция аминокислотного дисбаланса на этапах хирургического лечения внепеченочного холестаза», Н.Д.Маслакова,
• 1997 год - «Критическая ишемия нижних конечностей (коррекция регионарного кровотока и метаболических нарушений)», В.П.Василевский,
• 2000 год - «Состояние липидтранспортной системы при хирургическом лечении больных язвенной болезнью желудка и двенадцатиперстной кишки», А.Шауки,
• 2007 год - «Видеоторакоскопическая хирургия рецидивирующего спонтанного пневмоторакса и его осложнений», Сушко А.А.
• 2011 год – «Хирургические методы завершения холедохотомии в лечении холедохолитиаза», Белюк К.С.
• 2012 год - «Результаты лечения острого деструктивного панкреатита и парапанкреатита с местным применением фотодинамической терапии», Ушкевич А.Л. 
• 2022 год - «Фотодинамическая терапия острого холангита (экспериментальное исследование)», Шило Р.С.

На саісканне вучонай ступені доктар медыцынскіх навук:

• За период 1969-1973 гг, – «Хирургические аспекты венозной недостаточности нижних конечностей» В.И.Савицкий,
• 1978 год «Особенности проявлений и лечения хронического панкреатита в сочетании с заболеваниями, способствующими его развитию», Н.И. Жандаров,
• 1991 год – «Пути повышения эффективности хирургического лечения больных с различными формами холестаза», П.В.Гарелик,
• 2004 год – «Комплексное лечение ишемического и реперфузионно-реоксигенационного синдромов при атеросклеротическом поражении артерий бедренно-подколенно-берцового сегмента», Н.Н.Иоскевич.
• 2022 год - «Повышение эффективности малоинвазивных хирургических методов лечения и профилактики осложнений портальной гипертензии у пациентов с циррозом печени», Могилевец Э.В.

Зыходзячы з даследаванняў кафедры апублікаваны манаграфіі:

«Улучшение результатов резекции желудка при язвенной болезни»

«Органосохраняющая хирургия язвенной болезни»

«Механическая желтуха»

«Рак поджелудочной железы»

«Хирургия хронической ишемии нижних конечностей атеросклеротического генеза»

«Хроническая дуоденальная непроходимость в сочетании с заболеваниями гепатопанкреатодуоденальной зоны»

«Хирургическое лечение спонтанного пневмоторакса»

«Хирургия аорты и ее ветвей (атлас и руководство)»

«Хирургические аспекты коррекции портальной гипертензии»

Выдадзены вучэбныя дапаможнікі з грыфам Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь:

«Клиническая хирургия», «Практическое руководство по клинической хирургии (болезни органов брюшной полости и брюшины)», «Практическое руководство по клинической хирургии (болезни органов грудной клетки, сосудов, селезенки и эндокринных желез)»;  «Первая помощь» пособие для студентов лечебного факультета и факультета иностранных учащихся с русским языком обучения, 2018; Актуальные разделы клинической хирургии : пособие для студентов учреждений высшего образования, обучающихся по специальности 1-79 01 01«Лечебное дело» : в 2-х т. Т. 1. 2021.; Актуальные разделы клинической хирургии. В двух томах. Том 2 : пособие для студентов учреждений высшего образования, обучающихся по специальности 1-79 01 01«Лечебное дело» 2022; Сhallenging issues in clinical surgery manual for students of the Faculty of Medicine (specialty 1-79 01 01 "Medical care"), 2021.

Акрамя гэтага, 5 навучальных дапаможнікаў, 9 зборнікаў навуковых работ, 15 інструкцый па прымяненні, зацверджаных Міністэрствам аховы здароўя Рэспублікі Беларусь, больш за 50 метадычных рэкамендацый для ўрачоў і студэнтаў; атрымана 79 патэнтаў, укаранёна 210 рацыяналізатарскіх сказаў, апублікавана больш за 1400 друкаваных работ; праведзена 21 канферэнцый, з іх 8 - з міжнародным удзелам. Праведзены пасяджэнні праблемнай камісіі па хірургічнай гастраэнтэралогіі МЗ СССР, з'езд хірургаў РБ, міжнародныя і тэматычныя канферэнцыі, пленумы Праўлення навукова-практычнага таварыства беларускіх хірургаў з выданнем прац, клініка-адукацыйныя цыклы для хірургаў горада і раёнаў.

У цяперашні час калектыў кафедры праводзіць навукова-даследчую працу па тэме "Распрацоўка, удасканаленне, персаналізацыя малаінвазіўных, органазахавальных і высокатэхналагічных метадаў лячэння хірургічных хвароб"

Мэтай дадзенага даследавання з'яўляецца паляпшэнне вынікаў дыягностыкі і лячэнні пацыентаў з паталогіяй хірургічнага профіля.