Гісторыя

Кафедра гісталогіі ў Гродзенскім дзяржаўным медыцынскім універсітэце была заснавана ў 1958 годзе. Першымі загадчыкамі кафедры былі дацэнты А.І. Юўчанка (1958-1959) і І.І. Хварастухін (1959-1967). Вялікую ролю ў станаўленні калектыву кафедры і Гродзенскай гісталагічнай школы адыграў праф. А.А. Турэўскі, які ўзначальваў кафедру на працягу 30 гадоў (1967-1997). У наступным кафедрай кіравалі яго вучні: праф. Я.Р. Мацюк (1997-2002) і праф. С.М. Зіматкін (з 2002-ц/ч).

Выкладчыкі кафедры: Н.І. Грабенская (1959-1967), А.П. Ніканаў (1960-1980), А.Л. Лісковіч (1961-1984), Л.І. Міснік (1964-1970), Л.А. Мажэйка (1967 ц/ч), Я.Р. Мацюк (1967-2020), С.М. Зіматкін (1978-1980, 1998 ц/ч), Г.Л. Дзяжурава (1981-1983), С.В. Емяльянчык (1981-1992), У.І. Курпік (1984-1988), Л.С. Кізюкевіч (1985-1986, 1989-2008), С.К. Марголь (1986-1998), В.С. Кравец (1989-1995), І.В. Бала (1997-1999), М.М. Закурдаева (1998-2004), А.Ч. Міхальчук (2000-ц/ч), В.Б. Кузняцова (2004-2021), А.В. Барабан (2006-2013), Ю.М. Варонік (2008- ц/ч), Л.І. Бонь (2008-2014) В.А. Карнюшка (2009-ц/ч), Н.І. Маркавец (2010-ц/ч), А.А. Паплаўская (2011-ц/ч), Р.Е. Ліс (2011-ц/ч), А.М. Федзіна (2012-ц/ч).

З 1967 года пад кіраўніцтвам праф. А.А.Турэўскага на кафедры пачаліся актыўныя даследаванні нейрагумаральнай рэгуляцыі сакраторнай дзейнасці залоз стрававальнага тракта. З 1982 года даследаванні калектыву кафедры прысвечаны ролі жоўці ў рэгуляцыі морфафункцыянальных уласцівасцяў розных органаў. Даказана, што жоўць выконвае важную ролю ў рэгуляцыі структурна-метабалічнага стану органаў стрававальнай, эндакрыннай, сардэчна-сасудзістай, мочавыдзяляльнай, рэпрадуктыўнай і інш. сістэм арганізма (Турэўскі А.А., Мацюк Я.Р., Мажэйка Л.А., Емяльянчык С.В., Кізюкевіч Л.С.). Выяўлена, што нават кароткачасовая (да 5 сутак) страта жоўці арганізмам прыводзіць да развіцця дэструктыўных змен ва ўсіх органах, прыгнёту актыўнасці ферментаў трыкабонавага і пентазафасфатнага цыклаў, узмацнення актыўнасці кіслых гідралаз, затрымкі вады і натрыю ў тканках. Асобныя даследаванні былі прысвечаны і холестатычнай хваробе.

З 1998 года пад кіраўніцтвам праф. Я.Р. Мацюка пачаліся даследаванні наступстваў халестазу, мадэляваных ў розныя тэрміны цяжарнасці, на станаўленне морфафункцыянальных уласцівасцяў органаў стрававальнай і мочапалавой сістэм у нашчадкаў у розныя тэрміны постнатальнага развіцця.

З 2000 г. на кафедры пад кіраўніцтвам прафесара С.М. Зіматкіна пачаліся даследаванні гістамінергічнай нейронавай сістэмы мозгу. Вывучана яе прасторавая арганізацыя, атрыманая структурна-гістахімічная характарыстыка гістамінергічных нейронаў (Кузняцова В.Б.), даследуецца іх функцыянальная марфалогія, уплыў алкаголю (Федзіна А.М.). У 2003 г. на базе кафедры арганізавана міжуніверсітэцкая навукова-даследчая лабараторыя «Біямед», супрацоўнікамі якой праводзяцца даследаванні ролі жоўці ў забеспячэнні структурна-метабалічнага гамеастазу нейронаў мозгу (Емяльянчык С.В., Барабан В.В.).

Паралельна, праф. Зіматкіным С.М. у 2001 г. на базе ЦНДЛ ГрДМУ арганізавана лабараторыя аналітычнай біяхіміі. На гэтай базе аспірантамі кафедры біяхімічнымі метадамі праводзіліся даследаванні акіслення алкаголю ў мазгу эксперыментальных жывёл (Пранько П.С., Бубен А.Л.).

Кафедра аказвае вялікую кансультатыўную і практычную дапамогу супрацоўнікам клінічных кафедр у выкананні навуковых даследаванняў і дысертацыйных работ. Супрацоўнікамі кафедры і пад іх кіраўніцтвам абаронены 7 доктарскіх (Грабенская Н.І., Малевіч К.І., Карпік А.І., Мацюк Я.Р., Зіматкін С.М., Мармыш Г.Г., Окалакулак Я.С.) і 25 (Бурман Л.М., Міснік Л.І., Ніканаў А.П., Федчанка С.Н., Лісковіч А.Л., Мажэйка Л.А., Зіматкін С.М., Шэлесная К. А., Емяльянчык С.В., Увядзенскі Д.У., Кізюкевіч Л.С., Тарасюк І.В., Траян Э.І., Закурдаева М.Н., Міхальчук А.Ч., Кузняцова В.Б. , Пранько С.П., Барабан В.В., Бубен А.Л., Федзіна А.М., Паплаўская А.А., Маркавец Н.І., Чарнышэвіч Ю.М., Карнюшка В.А., Бонь Л.І.) кандыдацкіх дысертацый. Супрацоўнікамі кафедры апублікавана больш за 1000 навуковых прац (у тым ліку 13 манаграфій і больш за 100 артыкулаў у міжнародных часопісах), атрыманы 20 аўтарскіх пасведчанняў на вынаходніцтвы і патэнтаў, зацверджана больш за 100 рацыяналізатарскіх прапаноў. Супрацоўнікі кафедры пастаянна прымаюць удзел у рэспубліканскіх і міжнародных навуковых з'ездах, канферэнцыях і сімпозіумах.

На кафедры праводзіцца і вялікая вучэбна-метадычная работа: створаны тры базавыя навучальныя праграмы па гісталогіі для студэнтаў медыка-псіхалагічнага, медсястрынскага і медыка-дыягнастычнага факультэтаў. Выдадзены 3 падручнікі і больш за 20 дапаможнікаў па гісталогіі, цыталогіі і эмбрыялогіі, прычым 12 з іх рэкамендаваны Міністэрствам адукацыі Беларусі для студэнтаў медыцынскіх вну, у тым ліку практыкум і курс лекцый па гісталогіі на англійскай мове. Упершыню створаныя агучаныя мультымедыйныя прэзентацыі навучальных гісталагічных прэпаратаў і электронаграм, а таксама поўны курс відэалекцый па гісталогіі, цыталогіі і эмбрыялогіі для студэнтаў усіх факультэтаў медыцынскіх ВНУ.